مشهد – بامشهد | همزمان با پنجمین سالگرد شهادت شهید محسن فخریزاده، دستنوشتهای کمتر دیدهشده از این دانشمند برجسته هستهای و دفاعی کشور منتشر شد؛ نوشتهای که مربوط به ۲۴ سال قبل از شهادت اوست و گوشهای از نگاه معرفتی، دغدغههای علمی و آیندهنگری این شخصیت کمنظیر را نشان میدهد.
“… در این مسیر چه بسی تجاربی که حاصل شود و برای آیندگان مفید باشد و با رفتن ما به دست فراموشی سپرده شود و نیز در گوشهای از تاریخ نقش چشمگیری داشته باشد …”
ستنوشتهی شهید ۲۴سال قبل از شهادت
انتشار این متن، بار دیگر یاد و راه دانشمندی را زنده کرد که دشمنان او را «صندوقچه اسرار هستهای ایران» میدانستند و جمهوری اسلامی او را چهره ممتاز و برجسته دانش هستهای و دفاعی کشور معرفی کرده است.
شهید محسن فخریزاده که بود؟
محسن فخریزاده مهابادی، متولد سال ۱۳۴۰ در قم، از چهرههای تأثیرگذار علم و فناوری ایران و از اعضای قدیمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود. او با ورود به دانشکده فیزیک دانشگاه امام حسین(ع) مسیر علمی خود را آغاز کرد و بعدها در مسئولیتهایی همچون:
عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین(ع)
رئیس دانشگاه صنعتی مالک اشتر
رئیس مرکز تحقیقات فیزیک (PHRC)
رئیس سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی (سپند)
به یکی از برجستهترین چهرههای علمی کشور تبدیل شد. نام او حتی در فهرست ۵۰۰ شخصیت قدرتمند جهان نشریه فارنپالیسی نیز آمده است.
شهید فخری زاده
نقش برجسته در پیشرفتهای علمی، دفاعی و هستهای ایران
شهید فخریزاده سالها در خط مقدم پژوهش و توسعه دفاعی حضور داشت. او را «اُپنهایمر ایران» یا «عبدالقدیر خان ایران» مینامیدند؛ لقبی که نشاندهنده جایگاه تأثیرگذار او در توسعه فناوریهای راهبردی کشور بود.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی بارها درخواست مصاحبه مستقیم با او را داشت؛ درخواستی که با مخالفت رسمی ایران مواجه شد. غربیها بر این باور بودند که بدون گفتگو با فخریزاده، نمیتوان عمق پیشرفت هستهای ایران را ارزیابی کرد.
این جایگاه ویژه، او را به هدفی کلیدی برای سرویسهای اطلاعاتی دشمن تبدیل کرده بود.
فعالیتهای علمی برجسته؛ از فناوری هستهای تا واکسن کرونا
از جمله مهمترین دستاوردهای او عبارتاند از:
تولید اولین کیت کاملاً ایرانی تشخیص کرونا که در استانداردهای جهانی قرار گرفت.
پروژه تولید واکسن ایرانی کرونا که با نظارت او به مرحله تست انسانی رسید.
پیشبرد پروژههای راهبردی دفاعی و موشکی کشور.
ایجاد بستر علمی نوین در سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی.
فعالیتهای او آنقدر مهم بود که بسیاری از نهادهای بینالمللی و رسانههای غربی، نام او را بارها در گزارشهای خود ثبت کرده بودند.
چرا شهید فخریزاده ترور شد؟
در سالهای اخیر، قویترین فشارهای سیاسی، تحریمی، سایبری و امنیتی علیه برنامه هستهای و دفاعی ایران وارد شد. اما ایران نهتنها عقب ننشست، بلکه با توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته و پیشرفتهای نوین علمی، سرعت بیشتری گرفت.
این روند، دشمنان را خشمگین کرد و سرانجام منجر به ترور این شخصیت برجسته شد؛ حادثهای که آن را «معادل هستهای ترور سردار شهید قاسم سلیمانی» نامیدند.
جزئیات عملیات ترور
شهید فخریزاده عصر روز ۷ آذر ۱۳۹۹ در آبسرد دماوند هدف عملیات پیچیده موساد قرار گرفت.
درباره نحوه اجرای عملیات دو روایت مهم منتشر شده است:
انفجار یک خودروی نیسان و سپس تیراندازی مستقیم عوامل تروریست.
شلیکهای پیاپی از یک تیربار اتوماتیک کنترل از راه دور بدون حضور عامل انسانی.
هر دو روایت، یک حقیقت را ثابت میکند: دشمنان علم و استقلال ایران برای حذف این دانشمند هر اقدامی را انجام دادند.
ترور شهید فخری زاده
فخریزاده در نگاه دشمنان
والاستریت ژورنال: «معلم بمب اتم تهران»
نتانیاهو: «مغز متفکر برنامه هستهای ایران»
آمریکا: «صندوق اسرار برنامه هستهای»
این تعابیر بهخوبی نشان میدهد که چرا ترور او برای دشمنان اهمیت استراتژیک داشت.
وصیت و میراث علمی؛ روایت پسر شهید
حامد فخریزاده، فرزند شهید، او را چهرهای «اهل قلم، اهل اخلاق و اهل اندیشه» توصیف میکند و میگوید:
«پدرم همیشه میگفت: علم، عرفان و اخلاق باید کنار هم باشند.
بهترین وصیتش به ما خدمت صادقانه بود.»
او تأکید کرده است که تواضع، اخلاقمداری، خدمت به خانواده و تربیت نسل جوان از مهمترین ویژگیهای پدرش بوده است.
پنجمین سالگرد؛ یادآوری راهی که ادامه دارد
اکنون پنج سال از روزی که ایران یکی از مهمترین دانشمندان خود را از دست داد میگذرد. بااینحال، همانگونه که بسیاری گفتهاند:
«با شهادت یک فخریزاده، دهها فخریزاده دیگر مسیر او را ادامه خواهند داد.»
مسیر علمی، معرفتی و جهادی این شهید بزرگوار، همچنان در پژوهشگاهها، دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی کشور الهامبخش نسل جدید است.