تاریخ روابط بینالملل نشان میدهد که اعتماد به آمریکا برای بسیاری از کشورها پیامدهای ناگواری به همراه داشته است. در این مقاله، به بررسی تجربه ایران در مذاکره با آمریکا و سرنوشت کشورهایی که به آمریکا اعتماد کردهاند، میپردازیم.
تجربه ایران در مذاکره با آمریکا
ایران در دهههای گذشته، بهویژه در موضوع هستهای، وارد مذاکرات متعددی با آمریکا و دیگر قدرتهای جهانی شده است. یکی از برجستهترین این مذاکرات، توافق هستهای موسوم به برجام بود که در سال ۲۰۱۵ به امضا رسید. ایران تعهدات گستردهای را پذیرفت و به آنها عمل کرد؛ اما آمریکا با خروج یکجانبه از این توافق در سال ۲۰۱۸، نشان داد که به تعهدات خود پایبند نیست. این اقدام، بیاعتمادی ایران به آمریکا را تشدید کرد و تجربهای تلخ از مذاکره با این کشور را رقم زد.

سرنوشت کشورهایی که به آمریکا اعتماد کردند
برخی کشورها با اعتماد به وعدههای آمریکا، سیاستهای خود را تغییر داده و امتیازاتی را ارائه دادهاند؛ اما در نهایت با نتایج ناگواری مواجه شدهاند. در ادامه به چند نمونه اشاره میکنیم:
لیبی
معمر قذافی، رهبر سابق لیبی، در سال ۲۰۰۳ تصمیم گرفت برنامههای هستهای و تسلیحاتی کشورش را متوقف کند و با آمریکا و غرب همکاری نماید. او انتظار داشت که این اقدام منجر به بهبود روابط با غرب و رفع تحریمها شود؛ اما در سال ۲۰۱۱، ناتو به رهبری آمریکا به لیبی حمله کرد و قذافی سرنگون شد. این رویداد نشان داد که اعتماد به آمریکا نهتنها امنیت لیبی را تضمین نکرد، بلکه به سقوط حکومت و بیثباتی کشور انجامید.
عراق
صدام حسین، رهبر سابق عراق، در دهه ۱۹۸۰ با حمایت آمریکا وارد جنگ با ایران شد. اما پس از پایان جنگ، روابط دو کشور تیره شد و در نهایت آمریکا در سال ۲۰۰۳ به بهانه وجود سلاحهای کشتار جمعی به عراق حمله کرد و صدام را سرنگون نمود. این تجربه نشان داد که اعتماد به آمریکا میتواند به تغییر سیاست و حتی سقوط حکومت منجر شود.
مصر
حسنی مبارک، رئیسجمهور پیشین مصر، سالها متحد نزدیک آمریکا بود و سیاستهای خود را بر اساس خواستههای واشنگتن تنظیم میکرد. با این حال، در جریان اعتراضات مردمی در سال ۲۰۱۱، آمریکا حمایت خود را از مبارک برداشت و او مجبور به کنارهگیری شد. این رویداد نشان داد که اعتماد به آمریکا تضمینی برای حفظ قدرت نیست.
نتیجهگیری
تجربه ایران و دیگر کشورها نشان میدهد که اعتماد به آمریکا و مذاکره با این کشور بدون تضمینهای قوی، میتواند پیامدهای منفی به همراه داشته باشد. بنابراین، کشورها باید با احتیاط و بر اساس منافع ملی خود در این مسیر گام بردارند و از تکرار اشتباهات گذشته پرهیز کنند.