علیرضا بیکدلی پنجشنبه در حاشیه اختتامیه دومین نشست دیپلماسی استانی در مشهد در گفت وگو بنا افزود: دیپلماسی در موضوع منابع آبی هریرود به دنبال دستیابی به توافقی با افغانستان است اما در حوزه منابع آبی هیرمند در سیستان و بلوچستان چون قراردادی برای بهره برداری مشترک در سال ۱۳۵۱ منعقد شده، بیشتر تمرکزمان بر اجرای این قرارداد است.
سرپرست سفارت ایران در کابل اظهار داشت: رسیدگی به رژیم حقوقی رودخانه های مرزی از طرفی به وزارت خارجه به عنوان مسوولیت ذاتی واگذار شده ودر سفارت خانهها کار توسط کارشناسان آبهای مرزی پیگیری می شود.
بیکدلی ادامه داد: در عین حال وزارت نیرو هم نماینده ای برای بررسی منابع آبی مشترک کشور دارد به عنوان مثال در هفته پیش رو هیاتی متشکل از مدیرکل آب های مرزی وزارت نیرو و رئیس اداره مرزها و دیگر مسوولان مرتبط در وزارت خارجه برای بررسی منابع آبی مشترک و حقابه ها راهی کابل می شوند.
وی گفت: وظیفه ما دیپلماسی است تا با گفت و گو، طرف مقابل را متقاعد می کنیم که کشور حاضر در بالا دست منبع آبی مشترک، به لحاظ حقابه تاریخی هم برای شرب پایین دست و هم برای حقابه ها و مسائل زیست محیطی مسوولیتی دارد که در حقوق بین الملل نیز بر آن تاکید شده است.
سرپرست سفارت ایران در کابل اظهار داشت: این سوال باید پرسیده شود که چرا موضوع حقابه هریرود در سال های قبل پیگیری نشده است؟
بیکدلی ادامه داد: در دوره کنونی افغانستانی ها پاسخی برای عدم پرداختن به موضوع حقابه داده اند و پیش از آن در زمان دولت حامد کرزای و قبل از آن نیز دولت های مختلف در افغانستان دلایلی مانند مشکلات داخلی، جنگ و ناامنی را برای این امر مطرح کرده بودند.
وی گفت: البته این موضوعات و اختلافات در زمینه منابع آبی از سوی افغانستان فقط در حوزه ایران نیست بلکه در حوزه آبی پاکستان و کشورهای آسیای مرکزی هم این اختلافات وجود دارد.
سرپرست سفارت ایران در کابل خاطر نشان کرد: به عنوان نمونه مطالعاتی برای سدسازی بر منابع آبی مشترک با پاکستان همسایه شرقی انجام شده از جمله برای رودخانه ها و منابع آبی «کنر» بحث هایی مطرح است.
بیکدلی خاطر نشان کرد: بخشی از مشکلاتی که در حوزه منابع آبی در افغانستان ایجاد شده به خاطر افزایش جمعیت این کشور است، نرخ رشد جمعیت افغانستان بالاست و از طرفی سبک زندگی و کشاورزی آنها و آبیاری ها سنتی است که این دو موضوع دست اندازی به منابع آبی را در افغانستان دوچندان کرده است و باعث شده به پایین دست رودخانه های مرزی آب کمتری برسد.
وی گفت: با توجه به اینکه مصرف آب در افغانستان بالا می رود، مساله آب های مشترک موضوعی است که دقت و توجه بیشتری می خواهد.
بر اساس اعلام مرزبانی خراسان رضوی این استان درمجموع ۸۳۵ کیلومتر مرز مشترک با کشورهای ترکمنستان(۵۳۵ کیلومتر) و افغانستان(۳۰۰ کیلومتر) دارد که نیمی از آنها مرز رودخانهای است و در این میان رودخانه هریرود به طول حدود ۱۵۰ کیلومتر به عنوان مرز طبیعی و مشترک ما با کشور افغانستان تعیین شده است.